Przedszkole nr 2

MATEMATYKA DLA SMYKA

EDUKACJA MATEMATYCZNA W PRZEDSZKOLU

 

"Matematyka nie jest ani trudna, ani nudna. Zwłaszcza jeśli zaprzyjaźnimy się  z nią od dziecka. 

Matematyka jest miarą wszystkiego." (Arystoteles)

Okres przedszkolny jest tym momentem kiedy dzieci są  nastawione na odkrywanie, poznawanie oraz przeżywanie. Świat matematyki dla dzieci w wieku przedszkolnym z ich potencjałem uczenia się stoi szeroko otwarty. Wiek przedszkolny obejmujący lata od trzeciego do siódmego roku życia  jest szczególnym okresem w rozwoju dziecka z uwagi na sposób poznawania rzeczywistości  dokonujący się poprzez swobodne zdobywanie doświadczenia i mimowolne uczenie się, oraz ze względu na środowisko wychowawcze domu i przedszkola. Następuje w tym okresie znaczny postęp w rozwoju umysłowym dziecka.

Edukacja matematyczna w przedszkolu ma przygotować dzieci do posługiwania się pewnymi pojęciami matematycznymi, do zrozumienia których  dochodzą poprzez samodzielne działanie.

Dzieci trzyletnie nabywają w przedszkolu umiejętność posługiwania się określeniami położenia przedmiotów w przestrzeni , kierunku (w przód, w tył, do góry, w dół),  przyswajają określenia czasu (długo-krótko), podejmują próby klasyfikowania przedmiotów  oraz gromadzą przedmioty mające wybraną wspólną cechę (wielkość, kształt, kolor, przeznaczenie), porównują liczebność zbiorów (dużo - mało, tyle samo), oraz posługują się liczebnikami: jeden i dwa .

Dzieci czteroletnie rozróżniają, porównują i nazywają położenie przedmiotów w przestrzeni, kierunek  i długość, przyswajają określenia czasu, klasyfikują przedmioty, porównują liczebność (równo, mniej, więcej), posługują się liczebnikami głównymi (jeden, dwa, trzy, cztery).

Dzieci pięcioletnie i sześcioletnie coraz dokładniej rozróżniają, porównują i nazywają położenie przedmiotów w przestrzeni w odniesieniu do siebie (na prawo, na lewo, naprzeciw), kierunek (w prawo, w lewo),  długość mierzoną miarą dowolnie obraną,  nazywają dni tygodnia oraz pory roku, klasyfikują przedmioty , porównują dwa zbiory różnych przedmiotów przez łączenie w pary po jednym elemencie z każdego zbioru (zbiory równoliczne i nie równoliczne),  liczą elementy zbioru do 10 oraz posługują się liczebnikami porządkowymi. Ostatnim etapem jest praktyczne zaznajomienie z dodawaniem liczb oraz działaniem odwrotnym – odejmowaniem.

Zabawy i gry dydaktyczne spełniają ogromną rolę w  rozwijaniu kompetencji matematycznych tych dzieci. Kształtują pojęcia matematyczne, pomagają dzieciom w zdobywaniu doświadczeń w zakresie działań matematycznych, ćwiczą technikę rachunkową, umożliwiają zrozumienie trudnych pojęć matematycznych, pozwalają na samodzielne wyciąganie wniosków z przeżywanych sytuacji.

 

Według E. Gruszczyk-Kolczyńskiej celem edukacji matematycznej w przedszkolu powinno być:

- rozwijanie inteligencji operacyjnej, czyli wspomaganie rozwoju dziecka poprzez kształtowanie procesów różnicowania i klasyfikacji , przekształcania , umiejętności wyznaczania konsekwentnych serii , przewidywania wydarzeń,  po doświadczenia z zastosowaniem obranej jednostki pomiaru;

kształtowanie odporności emocjonalnej, czyli stwarzanie warunków do rozwoju zdolności kierowania zachowaniem umożliwiającym rozwiązanie zadania wymagającego wysiłku opanowania napięcia czyli: wdrażanie do rozumienia komunikatów, uczenie sposobów radzenia sobie z przeszkodami utrudniającymi wykonanie zadania, rozwijanie zdolności do znoszenia nadmiernych napięć emocjonalnych,

kształtowanie intuicji matematycznych czyli uczenie liczenia z przestrzeganiem następujących reguł: każdy liczony przedmiot dziecko wskazuje gestem i wymawia kolejny liczebnik, nie pomija liczonych przedmiotów i nie liczy podwójnie, liczebniki wymawia w stałej kolejności, ostatni liczebnik określa liczbę wszystkich liczonych obiektów, wynik liczenia nie zależy od kolejności liczenia,

- wdrażanie do układania i rozwiązywania prostych zadań czyli zdobywanie umiejętności przekształcania sytuacji życiowych w zadania ,,do rozwiązania”, stopniowe wdrażanie dzieci w strategie intelektualne potrzebne do zdobycia tej umiejętności.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego określa cele, które służą wspomaganiu rozwoju dzieci w zakresie kształtowania pojęć matematycznych uwzględniając ich potrzeby i możliwości rozwojowe oraz uwarunkowania środowiskowe.

 

http://podstawa-programowa-matematyka.pdf

 

Propozycje zabaw matematycznych i wierszy  do wykorzystania w pracy z dzieckiem w domu:

 

Zamykamy kwadraty

 

Na czystej kartce papieru rysujemy pięć pionowych rzędów kropek, po pięć kropek w każdym rzędzie. Ustalamy, kto rozpoczyna grę. Gracze na zmianę łączą sąsiednie kropki pionowo lub poziomo (liczba połączeń uzależniona jest od ilości wyrzuconych oczek kostką), aby narysować kwadrat. Gdy ktoś zamknie kwadrat, rysuje wewnątrz swój znak i powtarza kolejkę. Gra trwa do zamknięcia wszystkich kwadratów. Wygrywa ten, kto zamknął ich najwięcej.

 

Zgaduj-zgadula

Zagraj z dzieckiem w prostą grę. Pozwól dziecku trzymać w dłoniach od 2 do 10 przedmiotów i potrząsać nimi (monety, guziki lub inne małe przedmioty, które przy potrząsaniu powodują hałas). Potrząsając nimi dziecko powie: „Zgadnij, ile ich mam!” Trzeba zgadnąć, iloma przedmiotami dziecko potrząsa (sądząc po odgłosie). Następnie ty potrząsaj przedmiotami, a dziecko niech zgaduje. Po każdej zgadywance sprawdź, ile było przedmiotów licząc je.

 

Matematyczne wyliczanki:

Jabłko, gruszka i daktyle –klaśnij w ręce razy tyle (3 razy)

Kapusta i ogórek –tyle razy podskocz w górę (2 razy)

Marchewka, pietruszka, bób –tyle razy przysiad zrób (3)

Kalarepka i mak –za uszy 2 razy się złap.

 

Zabawa paluszkowa przy wierszu „Dziesięć palców mam”

Dziesięć palców mam Każdy stoi sam Czasem sobie porachuję czy któregoś nie brakuje czy je wszystkie mam. Pierwszy palec wielki wskazujący na figielki trzeci palec to największy a ten czwarty trochę mniejszy piąty to paluszek mały oto szereg cały!!!

 

Kształtowanie umiejętności orientacji w przestrzeni. Położenie przedmiotów wokół siebie, w stosunku do własnego ciała. Zabawy uczące takich pojęć jak (lewo, prawo, góra dół, za, pod, obok, w).

Prosta zabawa dla dzieci w różnym wieku podczas której dziecko uczy się orientacji i odtwarzania. Potrzebujemy dużą kartkę przedzieloną na pół i kilka takich samych przedmiotów (zabawek) lub figur. Dziecko lub rodzic układa kolejne przedmioty na jednej stronie kartki papieru, a druga osoba obok układa te same przedmioty w odpowiednie miejsca. Na górze kartki, na dole, po środku z prawej lub lewej strony. W zależności od wieku dziecka stopniujemy trudność zabawy zamieniając się również rolami. Coś na zasadzie odbicia lustrzanego.